Tarihi Mezar Taşları Kayıt Altında

Cumhurbaşkanlığının himayelerinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen “İslami Kitabeler ve Mezar Taşları Envanter Projesi” kapsamında İstanbul’daki tarihi mezar taşları ve kitabeler kayıt altına alınıyor.

Birçok medeniyetin izlerini taşıyan İstanbul’da, dini yapılarla birlikte mezar taşları ve kitabeler de kültürel mirasın önemli bir bölümünü oluşturuyor. Bu mirasın korunması ve üzerlerindeki bilgilerin gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla oluşturulan proje, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadir Pektaş’ın koordinatörlüğünde, farklı üniversitelerden akademisyenlerin yer aldığı yaklaşık 10 kişilik ekip tarafından yürütülüyor.

Pilot bölge olarak seçilen Üsküdar’daki Şeyh Devati Mustafa Efendi Camisi Haziresi’nde yaklaşık 200 mezar taşı ve kitabenin fotoğraflanması, yazılarının okunması, dijital ortama aktarılması ve konum bilgilerinin kaydedilmesi planlanıyor.

Prof. Dr. Kadir Pektaş, mezar taşlarının tarihsel ve kültürel açıdan önemli olduğunu belirterek, kayıt çalışmalarında taşların ölçülerinin alındığını, başlık ve gövde tiplerine göre tasnif edildiğini söyledi. Osmanlı dönemine ait mezar taşlarında erkeklere özgü kavuk, sarık ve fes; kadın taşlarında ise daha yoğun süslemelerin bulunduğunu aktardı. Proje tamamlandığında Türkiye genelindeki binlerce mezar taşının müze envanter sistemine uygun şekilde kaydedileceğini ve böylece kaybolma veya çalınma riskinin önüne geçileceğini ifade etti. Pektaş, İstanbul ayağının yaklaşık 3 yılda tamamlanabileceğini öngördüğünü de belirtti.

Projede görev alan Prof. Dr. Sadi Kucur, mezar taşlarının kişinin kimliği, sosyal statüsü, mesleği ve tarikat mensubiyeti gibi bilgileri yansıttığını; sanat tarihi açısından başlık, yazı çeşidi ve süslemelerin önemli veriler sunduğunu söyledi. Tarihi mezarlıkların sosyal tarih açısından zengin bir kaynak olduğunu vurguladı.

Dr. Öğretim Üyesi Tuba Diri Apaydın ise projenin başarılı şekilde sürdüğünü, çalışma sayesinde hazire ve mezarlıklardaki genel sorunların da tespit edileceğini ifade etti.