Azerbaycan’ın en yüksek zirveli köylerinden biri olarak kabul edilen ve eşsiz bir mirasa sahip olan “Kınalık Kültürel Peyzajı ve Göç Yolu Yaylacılık Rotası”, UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’ne kaydedildi. Karar, 18 Eylül 2023 tarihinde Suudi Arabistan’ın Riyad kentinde düzenlenen UNESCO Dünya Mirası Komitesi’nin uzatılmış 45. oturumunda alındı.
Azerbaycan Devlet Tarih-Kültür ve Etnografya Koruma Alanı olarak ulusal düzeyde korunan “Kınalık Kültürel Peyzajı ve Göç Yolu”, Kafkas Dağları’nın nefes kesen manzaralarına açılıyor ve ziyaretçilerini otantik kültürel deneyimle buluşturuyor. Kınalık, burayı sadece Azerbaycan’ın değil, tüm dünya mirasının önemli bir parçası hâline getiren birçok ayırt edici özelliğe sahip “yaşayan bir miras”. Binlerce yıllık geçmişe sahip olan bu muhteşem köyün halkı, hâlâ kendi geleneklerini ve dillerini koruyor ve yarı göçebe bir yaşam tarzı sürdürüyor.
Zorlu koşullar yaratan sert iklime ve çıplak araziye rağmen, Kınalık’ın nüfusu yaşamlarını ve doğal kaynaklarını en iyi şekilde değerlendirerek gelişmeyi başarıyor. Kınalık halkı, Kafkas Arnavutlarının soyundan geldiklerine inanılan ayrı bir etnik grup. Geleneğin koruyucusu olarak, geleneklerini gelecek nesillere aktarıyorlar. Köyün kendine özgü kültürü ve yaşam tarzı da başarılarına katkıda bulunuyor. Tarihsel olarak yerel topluluk, yayla (yaylaq) ile ova (qishlaq) arasında mevsimlik bir hayvancılık hareketi olan yaşam tarzını uyguluyor. Yayla ve ovayı birbirine bağlayan yayla yolu, “Göç Yolu” (mevsimlik göç yolu) olarak adlandırılıyor ve her mevsimin sunduğu iklimsel ve taze yeşil çimlerden en iyi şekilde yararlanmak için Kınalık halkının hâlâ uyguladığı bir geleneğin tadını çıkarıyor.
Bu hareketin temel amacı, hayvanların her zaman bol otlu ve ılıman iklime sahip bölgelerde bulunmaları için koşullar yaratmak, hem hayvanların hem de yerel halkın uygun iklime ve bol bitki örtüsüne sahip bölgelerde yaşamasına hizmet etmek. Kınalık’ta hareket süreci yılda iki kez, ilkbahar ve yaz aylarında gerçekleşiyor. Hayvanlarını köylerine yakın yayla yaz meraları olan yaylaklar ile Orta Azerbaycan’daki kışlaklar olan ova kış meraları arasında taşıyorlar. 200 km uzunluğundaki rota Kınalık köyünden başlayıp, Abşeron ve Hacıkabul ilçelerinin düzlüklerinde son buluyor. Kınalık’tan gelen çobanlar ve sürüleri, mevsimsel hareket güzergâhı üzerinde yaklaşık 7 bin kişi ve yakınlardaki diğer yerleşim yerlerinden gelen 400 bin koyuna katılıyor.
Tarihçiler, Kınalık’ın M.Ö. inşa edildiğine ve ağırlıklı olarak dağ manzaralarının bulunduğu Şahdağ Sıradağları ile çevrili olduğuna inanıyor. Köy, deniz seviyesinden yaklaşık 2 bin 200 metre yükseklikteki dik bir dağ zirvesinde yer alıyor. Küçük boyutlu orman parçaları ve kayalık alanlarla birlikte subalpin ve alpin çayırlara sahip. 2 bin 300 metre yükseklikteki yaylalara yakın orman parçaları, subalpin bölge için nadir görülen bir olgu olup, Kınalık halkı tarafından kutsal sayılarak ağaç kesilmesini tabu hâline getirmekte. Burada turistler yürüyüş sırasında büyüleyici manzaraların, yerel lezzetlerin ve kültürün tadını çıkarabilir, yerel halkın sıcak misafirperverliğini deneyimleyebilirler.
- Azerbaycan’ın turizm teklifleri hakkında daha fazla bilgi için www.azerbaijan.travel adresini ziyaret edebilirsiniz.
